Znowu w Polsce

Na wystawie „W przestrzeniach historii, dzieje miasta Oświęcimia” w  muzeum RATUSZ,  znajdują się informacje dotyczące wybuchu I wojny światowej – ukazują nadzieje i duże zaangażowanie mieszkańców Oświęcimia w działania na rzecz niepodległości i pomoc legionistom.

W części poświęconej okresowi międzywojennemu warto wysłuchać wirtualnego narratora – ówczesnego burmistrza Romana Mayzela, który opowiada o dziejach Oświęcimia, budowaniu i rozkwicie miasta.

Nota z historii:

W 1918 r., po 146 latach niewoli, ziemia oświęcimska uzyskała wolność i niezależność,  wróciła do Polski. Pierwszym organem nowej władzy w mieście był powołany 3 listopada Powiatowy Komitet Komisji Likwidacyjnej w Oświęcimiu w składzie: Jan Dauksza – starosta, Wiktor Bałanda, Teofil Wysocki oraz burmistrz – Roman Mayzel.

Obszar miasta Oświęcimia obejmował centrum Starego Miasta oraz dwie enklawy: teren otaczający dworzec kolejowy, położony na gruntach gminy Brzezinka, i osadę „barakową” na Zasolu. Stare Miasto rozciągało się wokół obszernego rynku z kolumną świętego Jana Nepomucena i studnią, obramowanego piętrowymi, w większości XIX-wiecznymi kamienicami. Wśród nich uwagę zwracały: kamienica Ślebarskich, ratusz oraz gmach hotelu „Herz”. Spis powszechny z 1921 r. wykazał w Oświęcimiu około 560 budynków mieszkalnych.

Do 1928 r. miasto oświetlały latarnie gazowe. Potem na dworzec oraz do urzędów i szkół doprowadzono prąd elektryczny z elektrowni Siersza. Miasto czerpało dochody ze swego majątku, do którego należały m.in. rzeźnia miejska, cegielnia, nieruchomości ( grunty gminne, budynki), plac targowy i place publiczne.

Oświęcim zapełniał się w czwartkowe dni targowe przyjezdnymi ściągającymi do miasta także z okolicznych gmin, a nawet ze Śląska. Od 1926 r. w mieście obowiązywał dodatkowy dzień targowy – wtorek, który przeznaczono na targi (Plac T. Kościuszki). Od 1927 r. na Małym Rynku sprzedawano nabiał i drób.

W latach 1918-1935 burmistrzem miasta był Roman Mayzel, a po nim do 1939 r. Emil Golczewski.

Kroniki miejskie w okresie międzywojennym odnotowały m.in. takie wydarzenia:

– w 1926 r. dekanat oświęcimski wizytował ks. metropolita krakowski Adam Sapieha,

– w 1929 r. miasto odwiedził prezydent Rzeczypospolitej Polskiej – Ignacy Mościcki,

– w 1930 r. w Oświęcimiu odbył się zorganizowany przez Zygmunta Maksaya, właściciela oświęcimskiej fabryki „Record sp. z o.o”. – zjazd Węgrów z całej Polski,

– 1930 r. ukazał się pierwszy numer czasopisma „Głos Ziemi Oświęcimskiej”.